Cơ Chế Tác Động Của Bordeaux Mixture: Diệt Nấm Như Thế Nào?

Bordeaux mixture (thuốc Boóc-đô) là một trong những thuốc trừ nấm đầu tiên trên thế giới, được phát minh từ cuối thế kỷ 19 và vẫn còn được sử dụng phổ biến trong nông nghiệp đến ngày nay. Tuy là chế phẩm đơn giản gồm đồng sunfat và vôi tôi, nhưng Bordeaux mixture lại có khả năng kiềm chế nhiều loại nấm hại nguy hiểm trên cây trồng.

Vậy cơ chế tác động của Bordeaux mixture là gì? Tại sao nó lại có khả năng diệt nấm hiệu quả mà vẫn được dùng trong canh tác hữu cơ? Hãy cùng tìm hiểu.

1. Bordeaux Mixture Gồm Những Gì?

• Đồng sunfat (CuSO₄) – cung cấp ion đồng (Cu²⁺), là thành phần chính có tác dụng diệt nấm.
• Vôi tôi (Ca(OH)₂) – giúp trung hòa độ chua của dung dịch đồng sunfat, giảm độc cho cây.
• Nước – môi trường để hai chất phản ứng và tạo thành dung dịch đồng canxi bền.

Khi được pha đúng cách, Bordeaux mixture tạo nên một hỗn hợp có màu xanh lam nhạt, bám tốt lên bề mặt lá, cành và thân cây.

2. Cơ Chế Tác Động Của Bordeaux Mixture Lên Nấm Bệnh

🧬 Tác động chính: Phá vỡ tế bào nấm qua ion đồng (Cu²⁺)

Khi Bordeaux mixture được phun lên bề mặt cây trồng:

1. Ion đồng (Cu²⁺) sẽ được giải phóng dần ra môi trường ẩm (sương đêm, mưa nhẹ).
2. Khi bào tử nấm tiếp xúc với bề mặt đã phun, Cu²⁺ xâm nhập vào tế bào nấm.
3. Ion đồng gây rối loạn enzym nội bào, phá vỡ quá trình hô hấp và tổng hợp protein của nấm.
4. Tế bào nấm bị tổn thương, mất khả năng sinh trưởng và chết.

⚠️ Tác động tiếp xúc: Bordeaux mixture chỉ ngăn chặn nấm phát triển trên bề mặt, không nội hấp → chỉ có hiệu quả phòng bệnh, không trị được khi nấm đã xâm nhập sâu vào mô cây.

3. Vì Sao Bordeaux Mixture Diệt Nấm Hiệu Quả?

🔹 1. Tác dụng kéo dài

• Nhờ vào lớp màng phủ bền vững trên lá, Bordeaux mixture có thể tồn tại từ 7–10 ngày sau khi phun.
• Ion đồng được giải phóng từ từ khi có độ ẩm, giúp bảo vệ cây trong thời gian dài.

🔹 2. Phổ tác động rộng

• Diệt được nhiều loại nấm gây bệnh phổ biến như:
  • Phytophthora spp. (sương mai, thối nhũn)
  • Colletotrichum spp. (thán thư)
  • Alternaria spp. (đốm nâu, cháy lá)
  • Oidium spp. (phấn trắng)

🔹 3. Khả năng kháng thuốc thấp

• Vì là hỗn hợp vô cơ, không có cơ chế tác động đặc hiệu như thuốc hiện đại → nấm ít kháng Bordeaux mixture hơn, dùng lâu dài vẫn hiệu quả.

4. Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Hiệu Quả Diệt Nấm

✅ Do đó, phải pha đúng tỉ lệ – phun đều – chọn thời điểm thích hợp để Bordeaux mixture phát huy tối đa cơ chế diệt nấm.

5. So Sánh Với Các Thuốc Trừ Nấm Khác

6. Kết Luận

Cơ chế tác động của Bordeaux mixture là phá hủy tế bào nấm qua ion đồng (Cu²⁺) – một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả, bền vững và ít gây kháng thuốc. Dù không có khả năng chữa bệnh như các thuốc nội hấp, nhưng Bordeaux mixture vẫn là lựa chọn đáng tin cậy trong phòng bệnh định kỳ, đặc biệt trong nông nghiệp hữu cơ, canh tác an toàn hoặc khi chưa phát hiện bệnh rõ rệt.

👉 Để đạt hiệu quả tối đa, cần pha đúng tỷ lệ, phun đúng lúc và kết hợp chăm sóc vườn tốt.